ΟΙ "ΚΛΟΠΕΣ" ΤΩΝ OSCARS

Η απονομή των 87ων βραβείων Oscar κοντοζυγώνει. Κάποιοι θεωρούν ότι πρόκειται για ένα «πανηγυράκι», κάποιοι άλλοι ότι είναι ένα ακόμα γρανάζι στον μηχανισμό της κλειστής κλίκας των «ελίτ» του χώρου, άλλοι θεωρούν ότι είναι μια λαμπερή βραδιά όπου μαζεύονται όλοι οι stars για να τους θαυμάσουμε, ενώ υπάρχουν κι εκείνοι που θεωρούν πως είναι μια πραγματική γιορτή του παγκόσμιου κινηματογράφου. Σε όποια κατηγορία κι αν ανήκετε έχετε λόγους την Κυριακή (ξημερώματα Δευτέρας) να παρακολουθήσετε την τελετή και, πολύ περισσότερο, να σχολιάσετε τα αποτελέσματα. Γιατί η αλήθεια είναι ότι κατά καιρούς η Ακαδημία μας έχει δώσει «τροφή για σχόλια» με τις αποφάσεις της. Στο παρόν κείμενο θα ασχοληθούμε λοιπόν με κάποιες απ” αυτές, με κάποιες ταινίες που κέρδισαν μεν το χρυσό αγαλματίδιο, αλλά όχι την καθολική αποδοχή κόσμου και κριτικών, αλλά και με κάποιες άλλες που παρότι πιθανότατα το άξιζαν δεν πήραν καν υποψηφιότητα για «Καλύτερη Ταινία», δίνοντας έμφαση στη «σύγχρονη ιστορία» των βραβείων.

Ταινίες που κέρδισαν αλλά δίχασαν 
 Στην απονομή του 2010 η Ακαδημία υπέπεσε σε ένα από τα μεγαλύτερα λάθη της, βραβεύοντας μια ταινία η οποία αγαπήθηκε από κάποιους Αμερικανούς με έντονο πατριωτικό φρόνημα, αλλά θεωρήθηκε μια απλά καλογυρισμένη αμερικανική προπαγάνδα σχεδόν από το σύνολο του υπόλοιπου κόσμου. Το «The Hurt Locker» της Kathryn Bigelow ήταν πράγματι μια άρτια ταινία στο τεχνικό σκέλος, ιδίως στο κομμάτι του ηχητικού μοντάζ, αλλά σε καμία περίπτωση δεν ήταν το καλύτερο έργο της χρονιάς, όταν είχε απέναντί της το «Avatar», το «Inglorious Basterds», ακόμα και το «Up», το μοναδικό animation που έφτασε ποτέ κοντά στο να σηκώσει τη «μεγάλη κούπα»! Γιατί κέρδισε λοιπόν; Γιατί η Ακαδημία ήθελε να το δώσει επιτέλους σε μια γυναίκα και δεν υπήρχε πιο ιδανικό σκηνικό για να το κάνει, καθώς απέναντι από την Bigelow βρισκόταν ο πρώην άντρας της, James Cameron, με το «Avatar»! Κακώς εννοούμενο φεμινισμό το λένε στο χωριό μου…

Ένα χρόνο μετά, το 2011, η Ακαδημία βράβευσε με το Oscar «Καλύτερης Ταινίας» το «The King’s Speech», το οποίο απέσπασε συνολικά 4 βραβεία. Δυσκολεύομαι να «θάψω» το εν λόγω έργο, γιατί ήταν μια πραγματικά καλή ταινία, ιδίως χάρη στις ερμηνείες των Colin Firth και Geoffrey Rush, ακόμα κι αν δεν είναι μια «μεγάλη» ταινία. Γιατί βρίσκεται λοιπόν εδώ; Διαβάστε λιγάκι τι ανταγωνισμό είχε εκείνη την χρονιά, παίρνοντας πρώτα βαθιά ανάσα: «Inception», «Black Swan», «The Social Network» και » The Fighter», στην πιο πλούσια, ποιοτικά και ποσοτικά, χρονιά των σύγχρονων βραβείων.

«Crash». Όνομα και πράγμα! Το 2006 η Ακαδημία ανέτρεψε όλα τα προγνωστικά και μας εξέπληξε όσο ποτέ. Ίσως επειδή ήθελε να μας «τρολάρει». Ακόμα και το «Hurt Locker» ήταν τουλάχιστον πιο μεγαλεπήβολο σαν project. Το «Crash» του Paul Haggis είναι η λιγότερο «Οσκαρική» ταινία που κέρδισε ποτέ και δεν το λέω με καλή έννοια. Ποιά ταινία θα μπορούσε να είχε κερδίσει στη θέση του; Το «Brokeback Mountain» του Ang Lee αν η Ακαδημία ήταν λίγο πιο θαρραλέα ή το «Munich» αν σ” αυτό ο Spielberg είχε εμφυσήσει λίγη απ” την ψυχή του «The Schindler’s List». Βέβαια για μένα η καλύτερη ταινία της χρονιάς ήταν το «Cinderella Man», αλλά άντε να δεχτώ πως δεν ήταν «oscar material». Λες και το «Crash» ήταν…

Η Ακαδημία ήθελε να βραβεύσει κι ένα musical στη σύγχρονη ιστορία της. Ποιό ήταν αυτό; Το «Moulin Rouge»; To «Les Miserables» μήπως; Όχι, κυρίες και κύριοι, ήταν το «Chicago»! Ειλικρινά δεν θα είχα καμία αντίρρηση αν δεν υπήρχε απέναντι ο καλύτερος σύγχρονος Scorsese του «Gangs of New York». Όσο για το δεύτερο (και, κατά τον γράφοντα) καλύτερο μέρος του «Άρχοντα» του Peter Jackson; Τα πήρε μαζεμένα την επόμενη χρονιά…

Η δεκαετία του ’90 ήταν πραγματικά πλούσια κινηματογραφικά. Τολμώ να πω πως όλες οι βραβεύσεις ήταν λίγο-πολύ δίκαιες (ναι, ακόμα κι εκείνη του «Shakespere In Love», παρότι θα μπορούσε σίγουρα να είχε βραβευτεί το «Saving Private Ryan»), οπότε θα περάσω στο «Driving Miss Daisy» που κυκλοφόρησε το 1989. Πόσοι από εσάς θυμάστε εκείνο το έργο; Πόσοι από τους νεότερους έχετε ασχοληθεί ακόμα και να το δείτε; Πάμε να τσεκάρουμε ποιές ταινίες είχε απέναντί του: το «Born on the Fourth of July» που μας έκανε να καταλάβουμε ότι ο Tom Cruise είναι ηθοποιός, το «My Left Foot» στο πρώτο Oscar του Daniel Day-Lewis, αλλά και το «Dead Poets Society», κορυφαία στιγμή του αείμνηστου Robin Williams, μια ταινία πραγματική διδαχή για μια ολόκληρη γενιά (ίσως και περισσότερες). Λυπάμαι κυρία Daisy, αλλά ο χρόνος ήταν σκληρός μαζί σας…

Ταινίες που θα μπορούσαν να είχαν κερδίσει αλλά δεν ήταν καν υποψήφιες

Εντάξει να το δεχτώ πως η Ακαδημία έχει τη δική της λογική, η οποία συνεχώς μεταλλάσσεται, πράγμα το οποίο εκμεταλλεύτηκαν κάποιες ταινίες και κέρδισαν το χρυσό αγαλματίδιο. Τι γίνεται όμως με τα έργα εκείνα που λάτρεψαν κόσμος και κριτικοί, που έγιναν ή πρόκειται να γίνουν «κλασικά» και δεν πήραν καν υποψηφιότητα στην κατηγορία «Καλύτερη Ταινία»; Στην 81η απονομή των Βραβείων, για παράδειγμα, το «σήκωσε» το «Slumdog Millionaire», απολύτως δίκαια κατά τη γνώμη του γράφοντα. Έμειναν όμως έξω από την, τότε, πεντάδα (ήταν ομολογουμένως πιο μεγάλος ο βαθμός δυσκολίας) το καλύτερο Batman όλων των εποχών, το «Dark Knight» του Kevin Nolan, το οποίο θεωρήθηκε επίσης από πολλούς η καλύτερη και πιο «σκεφτόμενη» υπέρ-ηρωική ταινία ever, αλλά και το «Wall-E», ένα animation σχετικά με ένα ρομποτάκι που βγάζει κάτι περίεργους ήχους, αλλά έχει περισσότερη ψυχή από πολλούς ανθρώπους που κυκλοφορούν εκεί έξω, και περιφέρεται σε ένα υπέροχο μετά-αποκαλυπτικό τοπίο. Υποψηφιότητα δεν πήρε επίσης το «Eternal Sunshine of the Spotless Mind», παρότι κέρδισε το Oscar «Πρωτότυπου Σεναρίου». Μα είναι δυνατόν; Με τον Carrey και την Winslet να «δένουν» τόσο υπέροχα, παρότι αταίριαστοι φαινομενικά, σε ένα έργο που μας θυμίζει πως όσο κι αν θα θέλαμε να ξεχάσουμε τον πόνο που προκαλεί ένας άσχημος χωρισμός, είναι οι όμορφες στιγμές εκείνες που μας οδηγούν, εκείνες που πρέπει να «ζήσουν» και που δίνουν αξία στους ανθρώπους που κάποτε, έστω και για μια στιγμή στον χωροχρόνο, νιώσαμε δικούς μας. Αλλά τι να συζητάμε τώρα όταν πίσω στο 1995 δεν πήρε υποψηφιότητα το «Seven», με υπέρ-λαμπρό καστ και φανταστική κι άκρως «σφιχτοδεμένη» σκηνοθεσία από τον David Fincher. Ίσως να τους έπεσε βαρύ. Αλλά πάλι, κάποιο καιρό πριν είχαν βραβεύσει το «Silence of the Lambs». Αριστούργημα από τα λίγα, αλλά ελαφρύ δεν το λες. Από την άλλη, πίσω στο μακρινό 1969 το «προφητικό» και πρωτοποριακό «2001: A Space Odyssey» δεν είχε ούτε αυτό λάβει υποψηφιότητα για Καλύτερη Ταινία της χρονιάς. Τα λόγια είναι περιττά…

Κλείνοντας, μπορεί κάποιες αποφάσεις της Ακαδημίας να χρειάζονται γερές δόσεις χιούμορ για να «χωνευτούν», αλλά ακόμα κι αυτό είναι μέρος του παιχνιδιού. Και κάτι παραπάνω. Είναι μέρος της «μαγείας» του θεσμού. Δεν θα σας πω εγώ υπό ποια οπτική γωνία να παρακολουθήσετε τα Oscars. Τα λέμε την Κυριακή ή, ακόμα καλύτερα, τη Δευτέρα για να σχολιάσουμε τα αποτελέσματα και κυρίως, την νίκη του Boyhood (αυτό είναι περισσότερο επιθυμία παρά πρόβλεψη), μιας ταινίας που απέδειξε ότι ακόμα και στις μέρες μας μπορεί ο κινηματογράφος να είναι πρωτοποριακός και καινοτόμος. Μια ταινία με ψυχή που χρειάστηκε ψυχή (κι έμπνευση κι υπομονή και κόπο) για να γυριστεί. Μην το δείτε σαν ένα απλό «οσκαρικό» δράμα. Δείτε το σαν αυτό που είναι, μια «δραματοποιημένη» κινηματογραφική καταγραφή της πορείας της ενηλικίωσης ενός ανθρώπου, ένα κινηματογραφικό reality γυρισμένο με ντοκιμαντερίστικους όρους, ένα γλυκόπικρο ταξίδι, μια ευκαιρία να ζήσουμε «κινηματογραφική ιστορία» τη στιγμή που γράφεται… Καλή απονομή να έχουμε!

Επιμέλεια: Δημοσθένης Καραγιαννόπουλος

(Αναδημοσίευση κειμένου το οποίο πρωτοδημοσιεύτηκε στο www.clevernews.gr